ΔΡΩΜΕΝΟ ΤΗΣ ΝΕΔΟΥΣΑΣ

Μακριά από χυδαιότητες

μεταφέρει την παράδοση στις νέες γενιές

{Κείμενο: Χρήστος Ζερίτης  Φωτό: Σοφία Κοτσιλιέρη}

Οπισθοχωρεί ο αποκριάτικος παραδοσιακός πολιτισμός μπροστά στην «επέλαση» των αστικών εκδηλώσεων; Μια τέτοια ερώτηση θα μπορούσε να αποτελέσει αφορμή για τοποθετήσεις και κατάθεση ποικίλων απόψεων.

Βεβαίως και αλλοιώνεται ο παραδοσιακός πολιτισμός και οι λόγοι είναι πολλοί. Ο βασικότερος είναι πως τα παιδιά, παρακολουθώντας τους ενήλικες, αντιλαμβάνονται τη χαλαρότητά τους και την αποδοχή του «εύκολου» ως την ορθή μεταλαμπάδευση στη γενιά τους αυτού που αντιλαμβάνονται πως οι μεγαλύτεροι αποδέχονται. Πόσοι πλέον γονείς 30-60 ετών γνωρίζουν παραμύθια, παραδοσιακά τραγούδια και παιχνίδια ή απέκτησαν τις γνώσεις της γενιάς που συγκράτησε την κατάρρευση του παραδοσιακού πολιτισμού στην προηγούμενη φάση της; Σίγουρα ένα 30%. Αν είναι αρκετό αυτό, προκειμένου να μη χαθεί τελείως και η τελευταία ελπίδα επιβίωσης των παραδοσιακών γνώσεων και τελετών, κανείς δεν μπορεί να απαντήσει.
Όμως… στη Νέδουσα φέτος κυριάρχησαν τα νέα, τα νεώτερα και τα νεότατα παιδιά. Αν στις τελετές ενός «δύσκολου» Δρωμένου Ευετηρίας συμμετέχουν τόσο πολλοί νέοι άνθρωποι, κυρίως παιδόπουλα του Δημοτικού, τότε δεν υπάρχει ανάγκη να αναρωτιόμαστε για το αν ο παραδοσιακός πολιτισμός βρει ικανούς διαδόχους και συνεχιστές του. Μπορεί λιγότερους, αλλά θα βρει.

Στις φετινές τελετές εντυπωσιάστηκα από το μεγάλο πλήθος νέων ανθρώπων, που συνειδητά – όπως φαινόταν – έφτασαν μέχρι τη Νέδουσα και συμμετείχαν ολόθερμα σε τελετουργίες. Για τους περισσότερους ίσως να ήταν πρώτη φορά, αλλά έβλεπα στα μάτια τους τη χαρά του φυσιολογικού νέου, που φοράει κισσό στο κεφάλι και ντύνεται με παλιά ρούχα, που προσπαθεί να μάθει τα τραγούδια των ντόπιων, που μαθαίνει για το χωριό, για την επιβίωση του Δρωμένου, που δεν υποτάσσεται και δεν ενδίδει στα γαργαλιστικά κελεύσματα της αστικής κουλτούρας και νιώθει ελεύθερος στη Φύση του Ταϋγέτου.

Και βέβαια, δεν ήταν μόνο οι μείρακες που φώναξαν ελεύθερα με όλη την καρδιά τους το «αναρχικό» σύνθημα «αρχίδια, πούτσες και μουνιά» ή «Μπούτο, μπορείς, να πας να γαμηθείς», δεν ήταν μόνο τα κοριτσόπουλα που αρχικά ντύθηκαν «Γιδάκια» και ήχησαν τα τροκανάκια τους και αργότερα στην πομπή της ιερής Αροτρίοσης κουβάλησαν σκαφίδες και πινακωτές, κράτησαν δρεπάνια και άλλα εργαλεία, που, «καλυμμένα με το πέπλο του μυστηρίου και της ιερότητος», έφτασαν στα χέρια τους. Ήταν ένα πλήθος από εφήβους και μεγαλύτερους νέους, κορίτσια και αγόρια, που έζησαν από κοντά τελετές που ούτε είχαν ονειρευτεί. Μα και μεγαλύτεροι άνθρωποι, παλαιοί και νεώτεροι φίλοι του Δρωμένου, έδειξαν με το Σεβασμό τους και τη διακριτική συμμετοχή τους, πως πολλοί νέοι άνθρωποι απορρίπτουν τις σύγχρονες σειρήνες της εύκολης ζωής και ψυχαγωγίας και αναζητούν το «δύσκολο δρόμο της Αρετής», χωρίς ανέσεις και «αμερικανιές», μόνο για να ζήσουν το κάτι διαφορετικό, το κάτι φυσικό, που αναζητά η καρδούλα τους.
Στο φιλόξενο σπίτι του Νικήτα Μπατσικούρα μαζευτήκαμε και φέτος. Στο φούρνο του αείμνηστου Παναγιώτη Παπανικολόπουλου μουντζουρωθήκαμε από τους «Καλόγερους» Κώστα Σούμπλη και Παναγιώτη Μπατσικούρα. Σε όλα τα σπίτια του χωριού πήγαμε στην τρίωρη περιπλάνησή μας και πλήθος φωτογράφων, Ελλήνων και ξένων, απαθανάτιζε τις εξαίσιες στιγμές και επικεφαλής της πομπής ήταν το νταούλι του Παναγιώτη Μπατσικούρα και οι φλογέρες των Γρηγόρη και Γιώργου Μπατσικούρα. Τράγοι και τραγάκια και πολλά γιδάκια με εκατοντάδες κουδούνια βρήκαν στην πλατεία. Στην Αροτρίοση «Καλόγερος» ήταν ο Νικήτας Βεργινάδης και «δαμάλια» του ήταν-έπειτα από πολλά χρόνια μαζί ξανά- ο Βασίλης Ι. Βεργινάδης και ο Νίκος Χ. Αλεξανδρόπουλος. «Νύφη» ήταν ο Θανάσης Οικονομόπουλος και «Γαμπρός» ο Γιώργος Θεοδωρακάκης (ο οποίος «δίδαξε» το πώς με μια μπανάνα κάνεις τεστ εγκυμοσύνης), με «παπάδες» τους Τάκη Πράττη και Νικήτα Λαδά. Στην Κηδεία «Νεκρός» ήταν ο Παναγιώτης Βεργινάδης.
Σκεπτόμουν πόσο έχει «ομορφύνει» το Δρώμενο της Νέδουσας μέσα από τις φωτογραφίες των καλλιτεχνών φωτογράφων που τα τελευταία χρόνια έρχονται στη Γιορτή. Η αποτύπωση της ιδιαιτερότητας του Δρωμένου, με φωτογραφίες εστιασμένες σε Τελετές ή σε Αντικείμενα ή σε Πρόσωπα, μας έδωσε τη δυνατότητα να αντιληφθούμε καλύτερα τη μαγεία του και να δυναμώσει ο «έρωτας» μαζί Του.

Ύστερα από πολλά χρόνια βρέθηκε στη Νέδουσα και ο σπουδαίος φίλος Τάκης Ροϊδάκης, ο οποίος έχει αποτυπώσει με φωτογραφίες του τις στιγμές του 1995 και του 1997.

Και του Χρόνου, Συνεορταστές.

Έκθεση εικόνων