Του Παναγιώτη Γ. Νικητέα
Στη λαίλαπα των ραγδαίων πολιτικοστρατιωτικών, κοινωνικών εξελίξεων και μεταβολών μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους, με την προσάρτηση νέων εδαφών στον εθνικό κορμό, την παράλληλη βιομηχανική ανάπτυξη και τις ανάγκες της για εξεύρεση πρώτων υλών, έχουμε τη στροφή των αστών της ανερχόμενης Ελληνικής Δημοκρατίας προς τις μεταλλευτικές έρευνες.
Ανάμεσά τους και ο Δημήτριος Μασκαλάρης. Εμφορούμενος και από τις πολιτικές ιδέες του Ελευθερίου Βενιζέλου, υιοθέτησε αυτές και στοιχεία υλοποίησής τους αναφέρω παρακάτω.
Ο Δημήτριος Μασκαλάρης του Προκοπίου γεννήθηκε στο ΠυρνάκιοΔήμου Αυλώνος Επαρχίας Καρυστίας Ευβοίας το 1878.
Μετά την αποφοίτησή του από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών διορίστηκε στο δικαστικό κλάδο και από το 1915 κατείχε τη θέση του ειρηνοδίκη.
Μετά την παραίτησή του λόγω των συνεχών μετακινήσεων από την ανωτέρω θέση, διορίστηκε δικηγόρος παρά Εφετείω Αθηνών. Παράλληλα, δραστηριοποιήθηκε στη μεταλλευτική έρευνα σε συνεργασία με συναδέλφους του, εξ ου και το προσωνύμιό του «ο Έλληνας Κρούγερ».
Πρώτη του προσπάθεια, σύμφωνα με διασωθέντα έγγραφα στο αρχείο, είναι αυτή που έγινε κατά το διάστημα που υπηρετούσε ως ειρηνοδίκης Φιγαλείας, όπως αναφέρουν οι αρ. πρωτ. 5130/13.2.15 και 1870/23.1.16 αποφάσεις μετακινήσεώς του και η αρ. 41 έκθεση παραδόσεως και παραλαβής.
Παραθέτω τα κάτωθι έγγραφα που αφορούν στο μεταλλείο της ωςάνω περιοχής:
-Το από 15/3/1916 αποδεικτικό με το οποίο ο δικαστικός κλητήρας Πέτρος Οικονομόπουλος του Πρωτοδικείου Καλαμών υποβάλλει έγγραφη παραγγελία του ειρηνοδίκη Φιγαλείας Δ. Μασκαλάρηπρος το νομάρχη Μεσσηνίας, ότι στις θέσεις Τριάντου, Αγραπιδιάς, Αγροσυκιάς, Άγιος Στέφανος κ.λπ., συνορευόμενες με δημόσιο δρόμο Ζούρτζης – Κυπαρισσίας, υπάρχει μετάλλευμα Σιδήρου, Χαλκού, Μολύβδου, Κασσίτερου κ.λπ. και παρακαλεί για σχετική έρευνα επί της νόμιμης προθεσμίας.
-Την από 22/4/1919 δήλωση του Δ. Μασκαλάρη, επιδιδόμενη διατου Νικολάου Κουλουφάκου. κλητήρα Πρωτοδικείου Καλαμών, στονομάρχη Μεσσηνίας, με τα όρια των περιοχών με τις οποίες συνορεύει το εν λόγω μεταλλείο και παρακαλεί να του επιτραπείη περαιτέρω έρευνα και
-Την αρ. πρωτ. 4/10.4.1925 περίληψη απόφασης νομάρχη Μεσσηνίας προς δημοσίευση σχετική με χορήγηση άδειας μεταλλευτικών ερευνών στους Δ. Μασκαλάρη, Γ. Καλαμίδη, Κ. Λαμπρίδη και Γ. Παντελόπουλο, διετούς διάρκειας.
Σύμφωνα με την προφορική μαρτυρία της συζύγου του Δ. Μασκαλάρη, ελλείψει άλλων στοιχείων, η μεταφορά του μεταλλεύματοςπρος το λιμάνι του Κατακόλου και η εκφόρτωσή του σε φορτηγάπλοία ανέβαζαν υπερβολικά το κόστος, γι’ αυτό το λόγο σταμάτησαν οι περαιτέρω ενέργειες.Την ίδια περίοδο συνέχισε τις έρευνες του στη Β. Ελλάδα, συνεπικουρούμενος από τον αδελφότου Χρήστο, πετυχαίνοντας βαθμιαία τη συνιδιοκτησία 33 μεταλλείων στη νήσο Θάσο, περιέχοντα ψευδάργυρο, σίδηρο κ.α., με πλήρη ιδιοκτησιακά δικαιώματα σύμφωνα με τη μετταλλευτικήνομοθεσία, παραχωρηθέντων από το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Τμήμα Μεταλλείων και δημοσιευθέντων στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως κατά τα έτη 1962, 1934, 1937.
Απεβίωσε στην Αθήνα στις 12 Φεβρουαρίου 1942 από μετεγχειρητική σηψαιμία στο πόδι, έπειτα από πτώση που του προκάλεσε Γερμανός στρατιώτης σε κεντρικό δρόμο.
