{του Τζαβάρα Διονύσιου}
«Η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο», μια φράση του Θίοντορ Ντοστογιέφσκι που αποτέλεσε έναυσμα και στη συνέχεια τρόπο ζωής για το γέροντα Γαβριήλ Κοβιλιάτη, κατά κόσμον Φίλιππο Άδωνη Γιαννόπουλο. Με πνεύμα φιλοκαλικό, με αγάπη και έμπρακτη διακονία προς το συνάνθρωπο, ο κ. Γιαννόπουλος αποτέλεσε φωτεινό αστέρα, το φως των γνώσεων του οποίου εξύμνησε τη Ρωμιοσύνη και τον πλούτο του ελληνικού πολιτισμού, τόσο στο πρόσωπο της Ευρώπης όσο και στον υπόλοιπο κόσμο, πρεσβεύοντας πάντα το ήθος της Ορθοδοξίας μέσα στο ιστορικό γίγνεσθαι.
Γεννηθείς στην Καλαμάτα το 1940 και διακατεχόμενος από μια εσωτερική επιθυμία διακονίας προς το συνάνθρωπο, που του εμφύσησε η θεία και ανάδοχός του Αντιγόνη Δίζη, μια λαμπρή προσωπικότητα ήθους και παιδείας, ο Φίλιππος Γιαννόπουλος ξεκινά την ακαδημαϊκή του πορεία σπουδάζοντας Ιατρική στο Πανεπιστήμιο της Κολωνίας, όπου και ολοκληρώνει το προδίπλωμα της επιστήμης αυτής. Στη συνέχεια η προσοχή και το ενδιαφέρον του στρέφεται προς τη Βυζαντινή Ιστορία και την Αρχαιολογία, όπου και ολοκληρώνει τον κύκλο των σπουδών του με Άριστα, λαμβάνοντας την ύψιστη διάκριση για τη διδακτορική του διατριβή με θέμα «Διδυμότειχο – Η ιστορία ενός Βυζαντινού οχυρού». Παράλληλα, διορίζεται ως βοηθός του διακεκριμένου ιστορικού της Βυζαντινολογίας B. Rubin. Στην ευρεία γκάμα των ενδιαφερόντων του προστίθεται η μελέτη της επιστήμης της Θρησκειολογίας δίπλα στο Γάλλο καθηγητή Mircea Eliade, όπου εμπλουτίζονται οι γνώσεις του επάνω στο ζήτημα των θρησκειών. Ακολούθως η ακαδημαϊκή του πορεία τον μεταφέρει στην Αγγλία, όπου κάνει κτήμα του την αγγλική γλώσσα και παρακολουθεί εξειδικευμένα μαθήματα Ιστορίας και Αρχαιολογίας.
Ωστόσο, σαν άλλος Οδυσσέας, ο νόστος για την πατρίδα του, την Ελλάδα, γίνεται φορτίο δυσβάστακτο για την ευαίσθητη ψυχοσύνθεση του προσώπου του και ο ίδιος λαμβάνει την απόφαση να επιστρέψει στο γενέθλιο τόπο του, σε μια εποχή μεταβατική πολιτικά (περίοδος της Μεταπολίτευσης). Αμέσως μετά την έλευσή του στον ελλαδικό χώρο ο Φίλιππος Γιαννόπουλος δέχεται τηλεγραφική πρόταση για άμεσο διορισμό στο Ινστιτούτο Μελετών της Χερσονήσου του Αίμου (Ι.Μ.Χ.Α.) στη Θεσσαλονίκη. Παρ’ όλα αυτά ο ίδιος ένιωσε πως το κάλεσμά του βρίσκεται αλλού, σε συνάντηση προσωπική των γερμανόφωνων Ευρωπαίων με τον ελληνικό πολιτισμό και τη Ρωμιοσύνη, δια μέσου των πολύτιμων ξεναγήσεων που ο ίδιος τους προσέφερε υπό μορφή μυητικών σεμιναρίων. Αποτέλεσμα, λοιπόν, της ιδιαίτερης μύησης αυτής ήταν η ανάπτυξη ενός κλίματος φιλικού και φιλορθοδόξου στην ευρωπαϊκή διανόηση που συνέβαλε όχι μόνο στη γνώση, αλλά και στην επίγνωση της ιδιαίτερης αξίας και σημαντικότητας του Ελληνισμού.
Με λίγα λόγια, το έργο του αυτό τον καθιέρωσε από εδώ και στο εξής ως έναν άτυπο πρεσβευτή της ελληνικής ψυχής.
Βέβαια, η ανιδιοτελής πνευματική προσφορά του δεν περιορίστηκε στους κόλπους των Ευρωπαίων περιηγητών και διανοουμένων, αλλά και στους αντίστοιχους ελληνικούς, όπου οι κόποι του ήταν εξίσου έντονοι και εποικοδομητικοί. Ιδιαιτέρως η θερμή συνεργασία με το Λύκειο Ελληνίδων Καλαμάτας υπήρξε γόνιμη και ωφέλιμη για τη διατήρηση και διάδοση των ελληνικών παραδόσεων μέσω των ποικίλων ομιλιών και ξεναγήσεών του, καθώς και με τη δωρεά πολύτιμων οικογενειακών του κειμηλίων, τα οποία σήμερα εκτίθενται στο Μουσείο Ελληνικής Φορεσιάς της κυρίας Βικτωρίας Καρέλια στην Καλαμάτα. Παράλληλα, ο κ. Γιαννόπουλος ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα του Γαλλικού Ινστιτούτου Καλαμάτας, επαναλαμβάνοντας ακούραστα με τον ίδιο ζήλο το έργο του για την επίγνωση των ελληνικών αληθειών. Συν τοις άλλοις συνεργάστηκε με το Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα Ναυπλίου, το οποίο και εξέδωσε τη διδακτορική του διατριβή «Διδυμότειχο – Η ιστορία ενός Βυζαντινού οχυρού» και εμπλούτισε τις συλλογές του με ακόμα περισσότερα πολιτιστικά και λαογραφικά εκθέματα.
Σήμερα, όμως, το πρόσωπο που Έλληνες και Ευρωπαίοι άλλοτε αναγνώριζαν ως Φίλιππο Άδωνη Γιαννόπουλο δεν είναι άλλο από το γέροντα Γαβριήλ Κοβιλιάτη.
Αγαπητοί μου, δεν είναι διόλου περίεργο πως μία τόσο εκλεπτυσμένη ψυχή θα επέλεγε το δρόμο της προσευχής και της πνευματικότητας που προσφέρει ο μοναχισμός. Ο γέροντας Γαβριήλ επέλεξε ένα μονοπάτι δύσβατο, που δεν είναι διόλου ευνόητο ότι πολλοί θα μπορούσαν να διαβούν. Με πλοηγό, όμως, το Θεό και καύσιμο την αγάπη του για τη διακονία του συνανθρώπου, υπερπήδησε κάθε εμπόδιο πάνω στο πλοιάριο της ορθοδόξου εκκλησίας, δρώντας με ακόμη μεγαλύτερο ζήλο για το μεγάλο του όραμα. Ένα όραμα που υλοποιείται τα τελευταία χρόνια με την ανάπτυξη του πάρκου της ελιάς στο χώρο του μοναστηριού που ο ίδιος ίδρυσε στους Άνω Δολούς Δυτικής Μάνης, όπου διαφυλάσσονται πάρα πολλά είδη ελιάς από όλο τον κόσμο και διασώζονται πολλά είδη σπόρων και ζώων που τείνουν προς εξαφάνιση, όπως το Σκυριανό αλογάκι και ο Μανιάτικος όνος.
Σημαντικό σε αυτό το σημείο είναι να τονίσουμε πως ο ίδιος τιμήθηκε για αυτή του την προσφορά προς το περιβάλλον το 2011 με το βραβείο «Έργο ζωής» από το Ecocity και έλαβε επαινετική επιστολή για το έργο του από τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερώνυμο.
Αυτό, όμως, που πραγματικά τον καταξιώνει στα μάτια και στην ψυχή κάθε προσκυνητή, που επιλέγει να μεταβεί στο χώρο του Ιερού Καθίσματος της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στους Άνω Δολούς, είναι η ανιδιοτελής προσφορά του στο συνάνθρωπο. Με ένα έργο το οποίο είχε τις ρίζες του στο παρελθόν και συγκεκριμένα στις μυητικές ξεναγήσεις του, ο γέροντας γνωστοποίησε το πλούτο και τις αλήθειες της Ορθοδοξίας και πολλοί άνθρωποι επέλεξαν να ασπαστούν την Ορθοδοξία. Έτσι ο γέροντας δεν αποτελεί πλέον μόνο πρεσβευτή του ελληνικού πολιτισμού, αλλά και της ορθοδόξου πίστεως, ένας νέος ιεραπόστολος που βαδίζει στα βήματα τόσων άλλων λαμπρών προσωπικοτήτων στην ιστορική πορεία της Ορθοδόξου Εκκλησίας.
Στήριγμα και κολώνα ακλόνητη έχει, επίσης, αποτελέσει ο ίδιος για τον πονεμένο άνθρωπο σε πολλές περιστάσεις και ιδιαιτέρως σε γονείς που διακατέχονται από τον αβάστακτο πόνο της απώλειας των παιδιών τους, υπενθυμίζοντας πως η πορεία της ζωής είναι δύσκολο αγώνισμα και πως θα πρέπει όλοι μας να επιδεικνύουμε θάρρος και πίστη για να φτάσουμε νικητές ως τον τελικό σκοπό του ανθρώπου κατά την Ορθόδοξη Εκκλησία, τη θέωση ή αλλιώς την κοινωνία με τον Θεό.
Επιπροσθέτως, σημαντική είναι και η στήριξη και η βοήθειά του για το Γηροκομείο του Γυθείου, το Ειδικό Σχολείο Καλαμάτας και αρκετούς άλλους κοινωνικούς φορείς, μέσω της μεσολάβησής του για την ευαισθητοποίηση πολλών πιστών, που μπορούν από το υστέρημά τους να προσφέρουν συλλογικά, πολλά στο συνάνθρωπο που δοκιμάζεται.
Καθότι διαβαίνουμε μια εποχή δύσκολη, ο λόγος ο επουλωτικός και ωφέλιμος για την ψυχή μας, μας είναι απαραίτητος. Το κήρυγμα για την αλήθεια, για το τι σημαίνει Εκκλησία, καθώς και για τη φανέρωση των μυστηριακών αληθειών της πίστης μας που προσφέρεται από το Γέροντα Γαβριήλ έχει αποτελέσει φανέρωση, κατήχηση και φωτισμό για τους πιστούς που μετέχουν στους πνευματικούς διαλόγους του.
Ευχάριστο και συνάμα ευεργετικό είναι πως πλέον η εμβέλεια του κηρύγματός του έχει λάβει νέες διαστάσεις, καθώς ο Γέροντας Γαβριήλ μιλά στο ραδιόφωνο της Πειραϊκής Εκκλησίας, στην εκπομπή «Ραδιοπαραμυθία» της Σοφίας Χατζή, και ο λόγος του σήμερα, γνήσιος και κοντά πάντα στο σημερινό Έλληνα, γίνεται προσιτός σε ανθρώπους σε ολόκληρο τον ελλαδικό χώρο και όχι μόνο.
Παρ’ όλα αυτά, ένας άνθρωπος, όσο σπουδαίος και αν είναι, δε ζει αιώνια. Αιώνια είναι η προσφορά και το έργο του, το οποίο και διατηρείται ζωντανό από τους συνεχιστές του. Αυτοί δεν είναι άλλοι από τα πνευματικά του παιδιά και συνοδοιπόρους του μοναχούς, τον ιερομόναχο Νεκτάριο, το μοναχό Αλέξιο και το μοναχό Σιλουανό, στους οποίους έχει μεταλαμπαδεύσει το όραμά του και οι οποίοι καλούνται με τη σειρά τους να αναδειχθούν ως άξιοι συνεχιστές και πρωτοστάτες στη διακονία των συνανθρώπων τους.
Ας προσευχόμαστε, λοιπόν, όλοι μας για τους πατέρες του Ιερού Καθίσματος της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Άνω Δολών Δυτικής Μάνης, όπως άλλωστε και αυτοί πράττουν για εμάς, προκειμένου ο Θεός να τους αξιώνει να διακονούν καθημερινά, με θέληση κραταιά και προσφορά ανυπέρβλητη, τους συνανθρώπους τους, όπως ακριβώς έπραττε, πράττει και θα πράττει ο Γέροντας Γαβριήλ Κοβιλιάτης έως το τέλος τον ημερών του. Αμήν!
Έκθεση εικόνων
