Σύμβολο της αντίστασης ο Καραγκιόζης,δείχνει να αντιστέκεται και στην κυρια-ρχία της ηλεκτρονικής εποχής, κατα-φέρνοντας να απελευθερώσει τα παιδιάαπό τα δεσμά της οθόνης και να χαρίσειστους μεγαλύτερους γέφυρες πουοδηγούν πίσω στο χρόνο. Η μαγεία δεχάνεται ποτέ! Μικροί και μεγάλοι θέλ-γονται διαχρονικά από αυτή, βλέπονταςτον κόσμο του θεάτρου σκιών να ζωντα-νεύει, σκορπίζοντας χαρά, αυθεντικήεπικοινωνία και ελπίδα, με κεντρικόπρόσωπο έναν αδέξιο τύπο που ζει σεμια παράγκα, παραμένοντας χαρούμε-νος, και με κάποιον τρόπο δικαιώνεταιπάντα στο τέλος. Υπάρχει, όμως, και ητρίτη αναγκαία συνθήκη, εκείνοι οι άν-θρωποι που ο Καραγκιόζης και η θορυ-βώδης παρέα του πήραν μια πιο στέρεηθέση μέσα τους. Είναι σαν οι ρόλοι νααντιστρέφονται δύο φορές, με αυτόν τοναγαπημένο φωνακλά και λαοπλάνοάσχημο καμπούρη να κινεί για λίγο τανήματα ή, ακριβέστερα, τη σούστα, υπα-γορεύοντας το σενάριο. Τότε, ξεχωρίζειαπό το κοινό τον εκλεκτό θεατή και τονφέρνει πίσω από τον μπερντέ για να γίνειο νέος καραγκιοζοπαίκτης….Ο Τάσος Τσώνης είναι ένας από αυτούς.Ήταν 3 χρόνων, όταν πρωτοέζησε παρά-σταση Καραγκιόζη στη Φοινικούντα καιο αντίκτυπος φαίνεται ότι ήταν τόσοκαταλυτικός, ώστε σε παιδικοεφηβικήηλικία έφτασε να στήνει και να ανεβάζειδημόσιες παραστάσεις, αποτελώνταςπολλάκις αντικείμενο για πανελλήνιαρεπορτάζ.Η πορεία του αποδείχθηκε συνεπής, μαθήτευσε δίπλα στο γνω-στό καραγκιοζοπαίχτη Μίμη Μάνο, σπούδασε θέατρο, είναι ενερ-γός ηθοποιός καιτον περασμένο Δεκέμβριο έκανε την υπέρβαση,δημιουργώντας στην οδό Σταδίου 33 στην Καλαμάτα, τον «Καραγκιόζ Μπερντέ», το μόνιμο σπίτι του Θεάτρου Σκιών, όπου μοι-ράζεται τα όνειρά του με τον κόσμο.Το εγχείρημα αγκαλιάστηκε από την πρώτη στιγμή – άλλωστεήταν το αίτημα των φίλων του Καραγκιόζη που εκπληρώθηκε- με τακτικό κοινό τα παιδιά που πηγαίνουν με τους γονείς τους στοσταθερό ραντεβού της Κυριακής.Και οι μεγαλύτεροι σε ηλικία άνθρωποι, όμως, δε χάνουν ευκαι-ρία να επισκεφθούν το χώρο, όπως το προηγούμενο διάστημαμε αφορμή τη σειρά των παραστάσεων με τους ήρωες του1821, που προσέλκυσε μεμονωμένες και οργανωμένες επισκέ-ψεις ενηλίκων, μεταξύ άλλων και ηλικιωμένων από το Παπαδο-πούλειο Γηροκομείο.Ο «Καραγκιόζ Μπερντές» του Τάσου Τσώνη έχει αναπτυχθεί σεέναν μεγάλο και άνετο ισόγειο χώρο, όπου έχει στηθεί και έναπολύ ενδιαφέρον μουσείο για το Θέατρο Σκιών, ενώ αξιοποι-είται πολύπλευρα, καθώς διαθέτει κυλικείο, διατίθεται γιαγενέθλια και πάρτι, βιβλιοπαρουσιάσεις και άλλες εκδηλώσεις.Εν ολίγοις είναι ένας ανοιχτός φιλόξενος χώρος πολιτισμού.Αναμενόμενα αποτελεί αγαπημένο προορισμό για σχολικέςεκδρομές, όπου οι μαθητές με τους δασκάλους και τους καθη-γητές τους παρακολουθούν προγραμματισμένες παραστάσεις,συμμετέχουν σε εργαστήρια και μαθαίνουν την ιστορία τουΘεάτρου Σκιών.
Το μουσείο
Στον «Καραγκιόζ Μπερντέ» όλοι οι επισκέπτες έχουν την ευκαι-ρία να πάρουν μια καλή γεύση για το ταξίδι του Θεάτρου Σκιώνστο χώρο και στο χρόνο. Το μουσείο του περιλαμβάνει πλούσιουλικό, που συνεχίζει να εμπλουτίζεται, με φιγούρες από χώρεςπου έχουν ισχυρή παράδοση, από την Ινδονησία και την Ιάβα,από την Τουρκία, σκαλιστές και χαρτοκοπτικές φιγούρες, πα-λιές φιγούρες από χαρτόνι και μεταγενέστερες πιο χρωματι-στές, δερμάτινες, από πλαστικό που είναι πλέον οι πιο διαδεδο-μένες, καθώς επίσης ρεκλάμες, αφίσες, προγράμματα κ.ά.Ο Τάσος Τσώνης κάνει τις ξεναγήσεις παρουσιάζοντας στονκόσμο όλες της πτυχές των αγαπημένων ηρώων και της δου-λειάς του, δίνοντάς τους να καταλάβουν τη διαχρονικότητα τουΘεάτρου Σκιών.
Κύκλοι εργαστηρίων
«Μικροί Καραγκιοζοπαίχτες». Πρόκειται για τους κύκλουςεργαστηρίων Θεάτρου Σκιών που διοργανώνει ο Τάσος Τσώνηςκαι δίνουν στα παιδιά την ευκαιρία να παίξουν και να δη-μιουργήσουν. «Δεν είναι απλώς μια εκμάθηση κατασκευήςφιγούρας, αλλά υπάρχει μια συνολική προσέγγιση. Τα παιδιάμαθαίνουν τι συμβολίζει κάθε φιγούρα, την εμψύχωση τωνηρώων, την υποκριτική στον μπερντέ και την αλλαγή τωνφωνών με τις λαρυγγοφωνές.Μαθαίνουν πώς στήνουμε μια παράσταση και στο τέλος κάνουντα ίδια την παρουσίαση. Είναι πολύ δημιουργικό και ενθουσιά-ζει τα παιδιά» εξηγεί ο Τάσος.Ο πρώτος κύκλος πραγματοποιήθηκε με περίπου 15 συμμε-τοχές και το Μάιο προγραμματίζεται το επόμενο.
Πού οφείλεται η δύναμη και η διαχρονικότητα του Καρα-γκιόζη όμως;Ο Καραγκιόζης βασίζεται στο συμβολισμό και αυτό είναι κάτιπου τον κρατάει πάντα επίκαιρο, του δίνει ευελιξία και έναν πιοδιεισδυτικό τρόπο να περάσει μηνύματα, εξηγεί ο Τάσος Τσώνηςκαι συμπληρώνει «Είναι ένας μικρόκοσμος που εμπεριέχει όλη την κοινωνία, το δίπολο της σύγκρουσης δίκαιο-άδικο ανάμεσαστην εξουσία και την κατώτατη τάξη, αλλά και τη μεσαία τάξη(Διονύσιος, Μορφωνιός, Σταύρακας κ.ά.). Είναι αντιστασιακός οΚαραγκιόζης, σατιρίζει την εξουσία και τον εαυτό του, και βέβαιαείναι πιο λαϊκός, και έτσι έχει άλλο εκτόπισμα στον κόσμο. Πριναπό τον κινηματογράφο στην Αθήνα υπήρχαν 40 καραγκιοζοθέα-τρα και κάθε παράσταση γινόταν με 1.500 θεατές! Ο πατέρας τουδασκάλου μου, Κώστας Μάνος, ο οποίος ήταν ολοκληρωμένοςκαραγκιοζοπαίχτης και δραστηριοποιήθηκε σε όλη την Ελλάδα,στην Αθήνα, στην Τρίπολη, το διάστημα 1930-1960 έδινε κάθεμέρα παραστάσεις στο θέατρο «Παράδεισος» στην Καλαμάτα.Έχω βρει τουλάχιστον 80 σχετικές δημοσιεύσεις που είχαν γίνειστον τοπικό Τύπο».
Και στη «μάχη» με την ηλεκτρονική εποχή πώς τα καταφέρνει;
Ο Τάσος Τσώνης λέει: «Η δύναμη του δισδιάστατου είναι πολύμεγαλύτερη από τα 3d. Τα παιδιά ενθουσιάζονται από τις φιγούρ-ες, τις πιάνουν στα χέρια τους και παρότι καταλαβαίνουν ότι είναικάποιος από πίσω, υπάρχει ένα μυστήριο που μεταφέρεται μέσαστους αιώνες. Αυτή τη ζωντάνια δεν μπορούν να τη βρουν στοτάμπλετ, όπου από πίσω δεν υπάρχει τίποτα. Οι γενιές που είχαναφήσει τα παραδοσιακά παιχνίδια για τα ηλεκτρονικά, επιστρέ-φουν και βρίσκουν πολύ ενδιαφέρον σε ένα θέατρο τέτοιο, όπουμπορούν να φτιάξουν μια ιστορία μόνοι τους, όπως τη θέλουν -γιατί έχει και αυτή την ελευθερία ο Καραγκιόζης. Τα τελευταίαχρόνια έχει ξαναγίνει «μόδα» και ενθουσιάζει τα παιδιά, ως τοεναλλακτικό. Αφήνουν στην άκρη το κινητό και επιστρέφουν στοχειροπιαστό, στα χειροποίητα δημιουργικά παιχνίδια, κι αυτόβοηθάει τα παιδιά να αναπτύξουν τη φαντασία τους, να κάνουνφίλους, έρχονται στις παραστάσεις γνωρίζονται, γελάνε, κοινωνι-κοποιούνται».
Για τη δική του σχέση με τον Καραγκιόζη ο Τάσος εκμυστη-ρεύεται:
«Από την αρχή με μάγεψαν οι φιγούρες και ο τρόπος που αυτό τοάψυχο γινόταν άνθρωπος στα μάτια μου. Ότι μπορεί να μιλάει, νακλαίει ή να γελάει ενώ δεν κουνιέται μόνο του. Ο διάλογος παίρ-νει σάρκα και οστά και είναι ένα θέατρο που δίνει τη δυνατότητα,ευτυχώς χωρίς μεγάλο κόστος, να πας σε μια πλατεία και ναπαίξεις για τον κόσμο. Ο Καραγκιόζης ενώνει από το πουθενά,μέσα σε μια ώρα κάνεις ένα ολόκληρο πανηγύρι, στο οποίοσυμμετέχουν όλοι, παιδιά, γονείς, ηλικιωμένοι. Πολύ πιο εύκολααπό το θέατρο ή μια συναυλία μπορείς να μαζέψεις τον κόσμοστην πλατεία ενός ξεχασμένου χωριού. Το καταλαβαίνουν και το αγκαλιάζουν όλοι οι Δήμοι και το ζήσαμε πολύ έντονα αυτό πέρυ-σι. Δώσαμε 60 παραστάσεις από τα μέσα Ιουλίου έως τα μέσαΣεπτέμβρη, δύο μήνες κάθε μέρα και παράσταση!Βλέπεις την ανάγκη των κατοίκων να ακούσουν παιδικές φωνές,να θυμηθούν τις παλιές καλές εποχές, να βρουν μια αφορμή ναέρθουν όλοι πιο κοντά. Εκτός από τη συνέχιση της παράδοσης οστόχος είναι να περάσει καλά ο κόσμος και να πετύχουμε αυτόπου θέλει το θέατρο: να πάμε λίγο μπροστά την πνευματική ζωή,να μην επαναπαυόμαστε και να προχωρήσουμε λίγο πιο όμορφατη ζωή μας».
Απελευθέρωση της Καλαμάτας και Ναυμαχία του Ναυαρίνου
Ο Τάσος Τσώνης έχει στόχο το ερχόμενο καλοκαίρι να ζωντανέ-ψει ακόμη περισσότερα ξεχασμένα χωριά και, βέβαια, είναι πολύενθουσιασμένος για το ξεκίνημα, αλλά και πολύ αισιόδοξος για τομέλλον του «Καραγκιόζ Μπερντέ», όπου κάθε Κυριακή στις 5.00μ.μ. παρουσιάζει και ένα καινούργιο έργο (για κλείσιμο παραστά-σεων και επιπλέον πληροφορίες στο τηλ. 6944807612).Έχει έναν κορμό 300 έργων από την παράδοση του Καραγκιόζηπου του έχει κληροδοτήσει ο δάσκαλός του, όμως και ο ίδιοςείναι δημιουργικός σε αυτό το κομμάτι. Μεταξύ άλλων, έχει γρά-ψει και ανεβάσει τη Ναυμαχία του Ναυαρίνου για λογαριασμό τουΔήμου Πύλου- Νέστορος, έχει κάνει προσαρμογή στο ΘέατροΣκιών την Αργοναυτική Εκστρατεία, ενώ το έργο του “Ο Καρα-γκιόζης και η απελευθέρωση της Καλαμάτας” παίχθηκε μεμεγάλη επιτυχία για τρίτη χρονιά φέτος την 23η Μαρτίου, επιβε-βαιώνοντας ότι ο Καραγκιόζης είναι ο γνήσιος φορέας της ζωντα-νής λαϊκής παράδοσης που διηγείται τις ιστορίες με την ελληνικήταυτότητα.
